انقلاب و دیپلماسی نفتی

نفوذ شرکت‌های بزرگ بین‌المللی وابسته به حکومت‌های غربی در نظام پهلوی چنان عمیق بود که نه تنها برنامه‌های صنعت نفت ایران، بلکه سیاست‌های کلان اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور در جهت حفظ منافع آنان رقم می‌خورد.

با پیروزی انقلاب که استقلال و قطع وابستگی به سیاست‌های شرق و غرب یکی از آرمان‌های اصلی آن بود، نگاه سیاستگذاران نفتی ایران نیز دگرگون شد و اولویت‌دهی به حفظ منافع و مصالح ملی، تقویت همبستگی‌های منطقه‌ای و پیگیری سیاست‌های مستقل در مجامع بین‌المللی به ویژه سازمان کشورهای صادرکننده نفت  (اوپک)، به عنوان اصلی‌ترین مولفه‌های دیپلماسی وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران تعریف شد.

طی سی و چند سال گذشته سیاست‌های نفتی ایران بر همین پایه پیگیری شد و حتی تحریم‌های نفتی و تحمیل 8 سال جنگ نیز نتوانست وزارت نفت را از پیگیری برنامه‌‌های مستقلانه خود بازدارد. باور به توانمندی‌های داخلی، برخورداری از حمایت همه جانبه کارکنان و کارشناسان سخت‌کوش، صنعت نفت ایران را از مصرف‌کننده صرف دانش، تجهیزات و فناوری به تولیدکننده‌ای متکی به خود بدل کرد که در همه عرصه‌ها حرفی برای گفتن دارد.

نقطه اوج این سیاست‌ها را می‌توان در دیپلماسی نفتی ایران در چند سال اخیر و به ویژه تعاملات پس از برجام رصد کرد.

صنعت نفت ایران امروز به درجه‌ای از توانمندی و پختگی رسیده است که علاوه بر نقش کلیدی خود در به حرکت درآوردن چرخ‌های اقتصاد کشور و روشن کردن چراغ امید در مسیر رشد و رونق اقتصادی و رفاه اجتماعی، در عرصه‌های بین‌المللی نیز به عنوان مرجع و نقطه اتکای کشورهای تولیدکننده نفت شناخته شده است.

تحولات پس از برجام در صنعت نفت و افزایش چشمگیر تولید در ظرف زمانی کوتاه، تدوین الگوی جدید قراردادهای نفتی، اقناع و جلب و جذب شرکت‌های بین‌المللی برای سرمایه‌گذاری در این صنعت و توجه ویژه به ارتقای توانمندی شرکت‌های ایرانی در کنار بهره‌گیری از توان شرکت‌های خارجی، تغییر جهت برنامه‌ها از خام فروشی به تولید فرآورده‌های باارزش افزوده بالا، محور قرار دادن بهره‌برداری از میدان‌های مشترک، پیگیری برنامه‌های افزایش ضریب برداشت و ... همه و همه نمادهایی از دستاوردهای دیپلماسی نفتی امروز است که ریشه در اصول و آرمان‌های انقلاب اسلامی مردم ایران دارد.

صیانت از سرمایه‌های ملی، بهره‌برداری بهینه از منابع و حفظ اقتدار در کنار ایستادگی بر اصول، ویژگی‌هایی است که صنعت نفت امروز را نهادی در خدمت انقلاب می‌شناساند و امید نشات گرفته از تدبیر را در دل مردمان این سرزمین روشن می‌کند.