شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت 17 ساله شد

به گزارش شانا پس از کشف نفت، ازدیاد مصرف فرآورده‌های نفتی، و ایجاد صنایع بزرگ و کوچک، نقش توزیع مواد نفتی هم پررنگ شد؛ زیرا که مدتها بود روشن شده بود وسائط مختلف حمل و نقل فرآورده‌های نفتی اعم از نفتکش‌ها و مخزن‌دارهای راه‌آهن -با توجه به حجم نیازها و گسترش روز افزون تقاضا- وسایل قابل اطمینان نخواهند بود.

نخستین خط لوله نفت از مسجدسلیمان تا آبادان در سال 1909 م (1288 ش) از سوی شرکت نفت انگلیس و ایران ساخته شد. برای ساخت این خط لوله، در نبود فناوری جوش، لوله ها را به یکدیگر پیچ می کردند و آنها را در گودالی که در زمین حفر شده بود گذاشته و برای اینکه زنگ به لوله اثر نکند اطراف لوله را با پارچه یا نمد آغشته به قیر روی لوله می پیچاندند تا از سرایت آب و نم جلوگیری کند. سپس روی گودال را با خاک می پوشاندند.

به سبب تولید بیشتر نفت، بعد از سال 1914 میلادی خطوط لوله بیشتری ساخته شد، بطوریکه دومین خط لوله نیز در همین مسیر با قطر 12 اینچ ایجاد شد.

در سال 1930 میلادی (1309 ش) پس از آن که قدرت تولید پالایشگاه آبادان به پنج میلیون تن در سال افزایش یافت، سومین خط لوله بین هفتگل و کوت عبداله کشیده و به خط لوله مسجد سلیمان - آبادان متصل شد.

به دنبال گسترش وسائط موتوری، پیشرفت‌های صنعتی، بالا رفتن سطح زندگی مردم و عادت به مصرف سوخت، تصمیم به ساخت خطوط لوله برای حمل مواد نفتی وارد مراحل جدی‌تر شد.

احداث خط لوله، امکان تأمین مقدار پیش‌بینی شده مواد نفتی را به طور اطمینان بخشی میسر می‌ساخت؛ بنابراین نخستین خط لوله سراسری ایران با ظرفیت 100 هزار بشکه در روز، در مهرماه 1336 آغاز به کار کرد.

قبل از آن در سال 1939 میلادی (1318 ش) خط لوله انتقال فرآورده‌های نفتی درکشور (نفت سفید) به طول ١٢١ کیلومتر، به قطر چهار اینچ و با قدرت حمل یکصد هزار تن در سال ساخته شد که فرآورده های نفتی پالایشگاه آبادان را به اهواز انتقال می‌داد و در سال 1940 میلادی (1319 ش) نیز خط لوله دیگری به قطر 12 اینچ و به طول 264 کیلومتر بین گچساران و آبادان احداث شد.

همچنین دومین خط لوله فراورده های نفتی از آبادان به اهواز در سال 1944 میلادی (1323 ش) به طول 121 کیلومتر ایجاد شد.

اما ساخت خط لوله سراسری، در شورای عالی نفت کشور در سال ۱۳۳۲ شمسی به تصویب رسید و در سال ۱۳۳۵ خط لوله ده اینچی اهواز ـ ازنا به طول ۴۸۲ کیلومتر عملیاتی شد و بالاخره در سال ۱۳۳۶ این خط لوله به طول ۸۲۲ کیلومتر تکمیل و آماده بهره‌برداری شد.

عملیات انتقال نفت به پالایشگاه‌ها، پالایش، توزیع فرآورده‌های نفتی در سراسر کشور، ساخت پالایشگاه‌ها، خطوط لوله و شبکه‌های مخابراتی که تا مدتها به صورت پراکنده انجام می‌شد، با تشکیل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران در ۱۷ اسفند ۱۳۷۰ منسجم و یکپارچه شد.

درسال ۱۳۷۹ نیز شرکت خطوط لوله و مخابرات ایران در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی تاسیس شد.

هم اکنون این شرکت با بهره‌گیری از کارآزموده‌ترین نیروهای عملیاتی، سالانه انتقال حدود 125 میلیارد لیتر نفت خام و فرآورده نفتی در سراسر کشور را با بیش از ۱۴ هزار کیلومتر خط لوله، ۱۸۶ مرکز انتقال نفت، 295 ایستگاه مخابراتی و تاسیسات و فشارشکن به صورت شبانه روزی بر عهده دارد.

این شرکت همچنین دریافت فرآورده های نفتی از قبیل بنزین، نفت سفید، نفت گاز، نفت کوره و سوخت جت را از پالایشگاه ها و انتقال آن ها به مخازن انبارهای متصل به خطوط لوله در سراسر کشور، تامین سوخت مایع برخی از نیروگاه ها، فرودگاه ها و بخشی از خوراک صنعت پتروشیمی و کنترل، حفاظت و نگهداری و هدایت این شبکه گسترده را به عهده دارد.