ضرورت جذب سرمایه و فناوری در صنعت نفت

کشور برای ایجاد چنین تحولی نیازمند سرمایه‌ای بیش از 200 میلیارد دلار است. سرمایه‌گذاری هنگفتی که از طریق آن بتوان زمینه ورود بهترین شرکت‌های دنیا را مهیا کرد. نمی‌توان در کشوری با ذخایر نفت و گاز به این وسعت، بدون تعامل با شرکت‌های صاحب‎نام و تکنولوژی به نحو حداکثری از ظرفیت موجود بهره‌برداری کرد.

ذخایر عظیم نفت و گازی که باید هرچه سریع‌تر به حداکثر ظرفیت تولید خود نزدیک شود. روند جهانی کنونی و تمایل به کاهش مصرف انرژی‌های فسیلی، در کنار پیشرفت صنایع مرتبط با انرژی‌های پاک نظیر خودرو های برقی و ...، به ما این پیغام را می‌دهد که ضرورت دارد پیش از رسیدن این فناوری‌ها به نقطه سربه‌سری هزینه‌ها، از همه ظرفیت کنونی بازار استفاده شود. موضوعی که البته بارها از سوی مدیریت کنونی مجموعه وزارت نفت نیز بیان شده و نشان از اشراف آنها بر سه پیش‌نیاز مهم آن، جذب سرمایه، فناوری و مدیریت بهینه از طریق ورود شرکت‌های بزرگ بین‌المللی است. ضمن این که افزایش تعامل با شرکت‌های بزرگ بین‌المللی، امنیت ملی را نیز ارتقا خواهد داد و ایجاد تحریم‌های جدید علیه کشور را با مشکل روبه‌رو خواهد کرد و تلاش‌های آمریکا، اسرائیل و عربستان برای سنگ‌اندازی در مسیر ورود سرمایه‌گذاران خارجی را نیز تضعیف خواهد کرد. با وجود این اگر بخواهیم به صورت تفکیک‌شده به حوزه‌های نفت و گاز بپردازیم باید موارد زیر را مورد توجه قرار دهیم.

نفت: اولویت در این بخش، افزایش برداشت از مخازنی است که به دلیل عقب‌افتادگی فناورانه دچار مشکلات عدیده‌ای شده‌اند، به نحوی که امروزه در کنار توسعه میادین جدید، ازدیاد برداشت از مخازن موجود نیز باید در زمره برنامه‌های صنعت نفت تعریف شود. بازیابی و بازیافت ظرفیت مخازن کنونی از طریق فناوری‌های روزآمد، امکان بهره‌برداری از آنها را برای سال‌ها ممکن می‌سازد. باید دانست که یک درصد برداشت بیشتر از مخازن، معادل حدود 500 میلیارد دلار خواهد بود.

گاز: به دلیل برخورداری کشور از بزرگ‌ترین ذخایر گازی جهان، ضروری است تا در همه بخش‌های تجارت گاز نظیر پتروشیمی‌ها، تبدیل گاز به فرآورده‌های نفتی، تبدیل گاز به مایع و ...، جزو پیشتازان محسوب شود و تنها در بحث صادرات تولیدات خام فعالیت نکنیم. مسئله‌ای که دوباره مستلزم فناوری و ورود سرمایه است و پس از فراهم شدن ظرفیت‌های لازم، می‌توان گازرسانی به کل منطقه را مدنظر قرار داد. جنوب خلیج‌فارس احتیاج شدیدی به گاز دارد و عراق نیز مشتری بالقوه محسوب می‌شود، ضمن این که ترکیه، پاکستان و هند نیز از مشتری‌های قدیمی به شمار می‌آیند. تقاضای وسیعی که در صورت افزایش تولید به صورت بالفعل تبدیل خواهد شد و در سایه آن، ضریب امنیت برای کشور را نیز افزایش خواهد داد.

پتروشیمی: به دلیل ایجاد ارزش افزوده به مواد خام و فراهم آوردن زمینه فعالیت نیروی‌های متخصص کشور، ضروری است تا به این بخش رسیدگی شود و جلو روند خام فروشی گاز گرفته شود.

دکتر نرسی قربان
منبع: دنیای اقتصاد