خطای راهبردی ترکمنستان در قطع صادرات گاز به ایران

به گزارش رادیو اروپای آزاد، به نظر می‎رسد ترکمنستان اکنون تنها یک مشتری برای گاز خود داشته باشد.

طبق اعلام شرکت ملی گاز ایران، ترکمنستان در اقدامی ناگهانی، غیر منطقی و عهدشکنانه، صادرات گاز به ایران را از آغاز سال نو میلادی قطع کرد.
پیش از این، ترکمنستان در زمستان سال 2008 میلادی نیز صادرات گاز را به ایران متوقف کرده بود. مسئولان دولت ترکمنستان در آن زمان اعلام کرده بودند که دلیل آن حادثه، چالش‌های فنی بوده است.

وزیر نفت ایران چندی پیش اعلام کرده بود اگر ترکمنستانی‎ها روی قطع صادرات گاز پافشاری داشته باشند، ایران همکاری‎های خود را با عشق آباد متوقف می‎کند. پیش از این نیز بسیاری از مسئولان ایرانی، با ادامه واردات گاز از ترکمنستان مخالفت کرده بودند.

بی‎گمان ترکمنستان به درآمدهای ناشی از صادرات گاز نیازمند است. این کشور اکنون در بدترین شرایط خود پس از استقلال در سال 1991 میلادی به سر می‎برد.

با این همه، قطع صادرات گاز ترکمنستان به ایران در مقطع کنونی، می‎تواند نشانه پایان دوران همکاری‎های گازی دو کشور باشد.
ایران حتی در اوج دوران تحریم، تکمیل شبکه خط لوله انتقال گاز داخلی خود را پی گرفته است و در آینده نزدیک، از واردات گاز از ترکمنستان بی نیاز خواهد شد.

ترکمنستان، در آغاز سال 2016 میلادی یکی از مشتریان عمده گاز خود، یعنی روسیه، را از دست داد و از دست دادن ایران سبب می‎شود چین تنها مشتری باقی مانده برای گاز آن باشد.

وقتی ترکمنستان در سال 2008 میلادی صادرات گاز به ایران را قطع کرد، وضع آن با دورانی کنونی تفاوت داشت. صادرات گاز ترکمنستان به روسیه در آن مقطع، به 40 میلیارد متر مکعب در سال می‎رسید و خط لوله صادرات گاز آن به چین نیز در آستانه تکمیل شدن قرار داشت. در آن دوران، عشق آباد امکان تشدید فشار بر ایران را داشت.

رسانه‎های ایرانی همزمان با مذاکره نمایندگان دو کشور در پایان سال گذشته میلادی، اعلام کرده بودند که ترکمنستان بزرگترین بازنده در کشمکش کنونی خواهد بود.

به نظر می‎رسد که این سخن با واقعیت همخوانی داشته باشد.

بی‎گمان در سال‎های آینده ایران دیگر مشتری گاز ترکمنستان نخواهد بود. افزون بر آن، اگر بحران مالی ترکمنستان سبب رفتارهایی شود که به ارتباط دو کشور آسیب بزند، عشق آباد یک مسیر راهبردی احتمالی برای صادرات گاز خود به خلیج فارس از راه ایران را نیز از دست خواهد داد.